De afgelopen weken is er veel te doen geweest rond No Man’s Sky, de game waarin je een eenzame ontdekkingsreiziger speelt die met zijn trouwe schip, exosuit en multi-tool het willekeurig gegenereerde heelal verkent. Al bijna direct na de release werd duidelijk dat de game niet was wat mensen ervan hadden verwacht. No Man’s Sky zou een hoop features missen, waar van tevoren in interviews wel over was gesproken. Zodoende heeft de ontwikkelaar volgens het hooivork dragende publiek beloftes gebroken. De plotselinge radiostilte op het Twitteraccount van Sean Murray, oprichter van Hello Games, dat daarvoor bijna dagelijks werd geüpdatet, wordt nog steeds aangedragen als bewijs van schuld. Het zou ook de reden zijn dat het aantal spelers op Steam inmiddels is gedaald van zo’n 200.000 rond de release naar iets meer dan 2000 zes weken later. Bovendien wordt er een onderzoek ingesteld door de ASA (Advertsising Standards Authority) naar de steamstore pagina van No Man’s Sky wegens diverse klachten.
Persoonlijk denk ik, na aardig wat Sol’s in No Man’s Sky te hebben doorgebracht, dat al het bovenstaande wel relevant is, maar dat er een belangrijkere reden is voor de teleurstelling die veel gamers ervaren en het teruglopende aantal actieve spelers.
Kortstondige verwondering
Ik weet het nog goed: de eerste minuten van No Man’s Sky. De aanzwellende muziek, mijn eerste blik op het heuvelachtige landschap, regen tegen mijn visor en kleine wezentjes die vrolijk rondrennen tussen allerlei paddenstoelen. Zonder enig idee wat ik eigenlijk aan het doen was, ging ik op zoek naar resources, creëerde voorwerpen en repareerde mijn schip. Tussendoor zag ik een ruimteschip door de lucht vliegen. Zou het een andere speler zijn? Er staat toch echt dat ik deze planeet zojuist heb ontdekt, dus … hier is toch verder niemand?
Ik zette mijn vragen opzij, klom in mijn schip en startte de Pulse Engine. Wat was het een geweldig moment toen ik de dampkring van mijn (achteraf bezien) prachtige startplaneet verliet en pionierde in het door mij ontdekte zonnestelsel ... althans dat dacht ik. Want al snel doemt er een vreemd voorwerp op dat een ruimtestation blijkt te zijn. Ik ben verbaasd, want dit stelsel was toch door mij ontdekt? Maakt niet uit; het ziet er ontzettend cool uit! Snel vlieg ik naar binnen om te zien wat er te vinden is.
Na te zijn geland in een lege hangar, blijkt het ruimtestation verlaten, op één buitenaards wezen na. Ik schrik bij de aanblik van het gekke hoofd dat me iets onverstaanbaars toegromt, maar het is leuk om aan de hand van een beschrijving iets van interactie te hebben. Helaas is er verder niet veel te doen, aangezien ik nog geen resources heb om te verhandelen bij de intergalactische handelsterminal. Snel verder dus met het fixen van mijn schip!
Ontdekken is relatief
Ik besluit naar de maan te gaan van de planeet waarop ik ontwaakte. Wederom verzamel ik resources en al snel stuit ik op enkele gebouwen in de verte. Vol verwachting vervolg ik mijn weg ernaartoe, onderweg vreemde flora en fauna bekijkend. Eenmaal aangekomen tref ik mijn tweede buitenaardse vriend … die echt sprekend lijkt op zijn broer (?) van het ruimtestation. Hij geeft me een blauwdruk en helpt me op weg naar de blauwdruk voor mijn hyperdrive, waarmee ik naar een volgend zonnestelsel kan reizen.
Hoewel de eerste ontmoeting in het ruimtestation indruk maakte, voelt de tweede al een stuk gewoner. Ik maak uit mijn ervaringen op dat ‘ontdekken’ in No Man’s Sky relatief is. Je kan een zonnestelsel of planeet ontdekken als deze nog niet door een andere speler is ontdekt. Dat betekent echter niet dat er geen andere intelligente wezens kunnen zijn of tekenen van beschaving. Dat besef neemt voor mij meteen een stukje van de verwondering weg waarmee ik de game begon. Ik verwachtte eens in de zoveel tijd een kleine aanwijzing dat ergens een andere speler is geweest of een hint van intelligent leven. Nu ben ik binnen een half uur al twee nagenoeg dezelfde buitenaardse wezens tegengekomen.
Ondanks dat besef kan ik niet wachten om mijn hyperdrive te activeren en te ontdekken wat er in het volgende zonnestelsel op me wacht. Vol goede moed verlaat ik de dampkring, open mijn galactische kaart en selecteer een zonnestelsel dat me dichter bij het middelpunt van het universum brengt! Mijn eerste lichtsprong … spannend! Waar zal ik uitkomen?
Herhalende herhalingen in de herhaling
Het eerste wat ik zie wanneer ik in het nieuwe zonnestelsel arriveer, is een ruimtestation dat er heel anders uitziet. Cool! Helaas wordt mijn enthousiasme snel getemperd. Het ziet er van binnen namelijk PRECIES hetzelfde uit als het vorige station. Er is alleen een andere soort ruimtewezen en zijn tafel staat op een andere plek. Dan maar één van de planeten bezoeken.
Na de spannende vlucht door de dampkring land ik bij een klein gebouw dat er PRECIES hetzelfde uitziet als het gebouw in het vorige zonnestelsel, met PRECIES dezelfde buitenaardse gast uit het ruimtestation! Het baken waarmee ik kan saven en dit gebied kan claimen als mijn ontdekking, ziet er ook PRECIES hetzelfde uit als op de vorige planeet, tot de voorwerpen die eromheen liggen aan toe. Dat baken kom ik nog veel vaker tegen. Net als het gebouw. En net als het ruimtewezen. Maar dan kom ik gelukkig toch iets nieuws tegen: een oude ruïne … spannend!
Helaas (je raadt het al) kom ik nagenoeg dezelfde ruïne tien minuten later nog eens tegen, net als precies dezelfde buitenaardse stenen die me een buitenaards woord leren. Tevens kom ik een handelsplaats tegen die doet denken aan een grote parkeerplaats, maar dan voor ruimteschepen. Natuurlijk is hier precies hetzelfde buitenaardse wezen en precies dezelfde intergalactische handelsterminal. Al snel begin ik ook dezelfde blauwdrukken te vinden voor technologieën waarmee ik mijn multi-tool, ruimteschip of exosuit kan uitbreiden.
Suspension of disbelief
Misschien heb je wel eens van bovenstaande term gehoord. Het is, van Wikipedia:
“een literaire term die slaat op de bereidheid van een lezer of toeschouwer om bij een fictief verhaal zijn scepticisme tijdelijk opzij te zetten.”
Normaal gesproken heb ik hier geen enkele moeite mee. Sciencefiction gaat er bij mij in als zoete koek: omnomnom! Maar No Man’s Sky vraagt te veel van mij. Na een paar uur spelen kun je de drie soorten buitenaardse vrienden die je overal tegenkomt wel dromen en zien werkelijk alle gebouwen er hetzelfde uit. Er zijn nergens tekenen van steden, dorpen of geloofwaardige nederzettingen. Ze missen elke context, waardoor je ziet dat ze er alleen zijn neergezet om mij iets te doen te geven. Je begint het patroon te doorzien dat de verschillende flora en fauna samenstelt en nog erger: je beseft dat het uiterlijk niets te maken heeft met de planeet waarop ze te vinden zijn. Het is allemaal inwisselbaar en dan kun je die suspension of disbelief niet meer volhouden.
Gameplay-loop
Op dat moment kom je terecht in de gameplay-loop die in No Man’s Sky is gecreëerd. Het verzamelen van resources, het uitbreiden van je exosuit, multi-tool en ruimteschip, wat handelen om geld te verdienen, door naar het volgende zonnestelsel en repeat. Sommige planeten blijven je verrassen door hun vreemde kleuren, landschappen of klimaat, maar dat zijn enkele uitschieters. De gameplay is overal precies hetzelfde en steeds vaker neem ik niet eens meer de moeite om alle planeten in een stelsel te bezoeken. Laat staan om ze te benoemen.
Door alle elementen die de gameplay-loop ondersteunen overal op precies dezelfde manier terug te laten komen, is er geen ruimte meer voor het gevoel van ontdekking of overleven dat juist zo sterk had kunnen zijn. Dáár komt wat mij betreft dan ook de grootste teleurstelling vandaan. Terwijl we een game verwachten van ware ontdekking en een gevoel willen ervaren van eenzaamheid in het enorme zwarte vacuüm, worden we overal geconfronteerd met dezelfde voorwerpen en wezens in exact dezelfde samenstelling. Kwam ik maar eens een planeet tegen zónder een paar honderd van diezelfde gebouwtjes. Dát zou na ruim dertig uur spelen de grootste verrassing zijn.
Hoop voor de toekomst?
Dit alles wil natuurlijk niet zeggen dat er nu geen plezier te beleven is in No Man’s Sky, denk bijvoorbeeld aan de Redditor die in 45 uur te voet een hele planeet rondliep (zijn planeet is inmiddels een pelgrimsoord voor andere ontdekkingsreizigers geworden). Toch is de hoop van de meeste gamers, die No Man’s Sky met veel plezier spelen of hebben gespeeld (ja ik behoor ook tot die laatste groep!), nog gevestigd op nieuwe content. Persoonlijk vraag ik me af hoeveel er werkelijk kan worden toegevoegd of veranderd zonder een soort reset van het heelal te bewerkstelligen; iets waar Hello Games zich dan ook vast niet aan zal wagen.
Met nog zo’n 600.000 lichtjaren op mijn teller richting ‘the center’, leg ik No Man’s Sky voorlopig naast me neer, in afwachting van nieuwe content die misschien nooit komt. Wellicht waag ik tussentijds nog eens een sporadisch sprongetje richting het middelpunt van het universum. En mocht je een van mijn ontdekte zonnestelsels tegenkomen in de Euclid Galaxy, allemaal vernoemd naar mijn favoriete bands die bijna niemand kent, laat dan vooral een teken van je aanwezigheid achter door een van de planeten of manen waar ik niet ben geweest een leuke naam te geven!