Ideaal voor nieuw en oud
Gamen in de jaren negentig, het is alweer even geleden. Spellen en genres hadden wat minder dan vandaag de neiging om zich toegankelijk op te stellen en de speler bij de hand te nemen om alles goed uit te leggen. Vermoedelijk zou een spel als Age of Empires veel nieuwkomers onmiddellijk afstoten, ware het niet voor de uitstekende tutorials die ontwikkelaars Relic Entertainment en World’s Edge hebben bedacht. Bij het opstarten van het spel wordt de speler meteen geconfronteerd met een kleine cursus basisregels AoE, d.w.z.: Welke grondstoffen zijn er en wat kan ik daarmee doen? Hoe verzamel ik deze verschillende grondstoffen? Hoe bouw ik mijn dorp uit tot een stad met vele soorten inwoners? Dit eerste level neemt het allemaal rustig, maar efficiënt door.
Hierna kan de speler in het menu kiezen of hij verder gaat met de uitstekende Campaign-modus of eerst zijn behendigheid nog wat aanscherpt in de verscheidene Art of War-uitdagingen (uiteraard kan je ook meteen in het diepe springen met een online of offline Skirmish). Deze uitdagingen zijn eigenlijk extra tutorials die steeds geavanceerdere concepten van het spel uitdiepen, waarna de speler uitgedaagd wordt om de uitgelegde concepten zo snel mogelijk toe te passen. Afhankelijk van de tijd waarin de speler hierin slaagt, wordt een gouden, zilveren, of bronzen medaille toegekend. Een gouden medaille in alle uitdagingen verdienen is vrij pittig, maar als dit lukt ben je er zeker van dat je AoE IV goed in de vingers hebt.
Er zijn in totaal acht verschillende facties speelbaar: de Engelsen, de Chinezen, de Fransen, het Heilige Roomse Rijk, de Mongolen, de Russen, het Sultanaat van Delhi en de Abbasiden-dynastie. Deze zijn allemaal zorgvuldig vormgegeven en hebben hun eigen stijl en kleine variaties in de manier waarop ze spelen (zo is de manier waarop je naar een volgend tijdperk doorstroomt vaak verschillend per beschaving). Al deze beschavingen beschikken ook over hun eigen Technology Tree, welke voor een RTS vrij uitgebreid is. Gelukkig steken de ontwikkelaars ook in dit geval hun hand uit; in het menu kun je per beschaving op je gemak de Trees doornemen en zelfs midden in een potje kun je pauzeren om de Tree van je geselecteerde beschaving nog eens te bekijken. Al met al is het nog nooit zo makkelijk geweest om de kneepjes van het vak te leren. AoE IV biedt simpelweg de beste inleidende ervaring die ik ooit heb gezien in het genre.
Planet History
Ook de campagne van het spel zit goed in elkaar. Vijfendertig missies zijn door te spelen, verdeeld over vier campagnes: The Normans (gesitueerd tussen 1066-1217), The Hundred Years War (gesitueerd tussen 1351-1450), The Mongol Empire (gesitueerd tussen 1223-1273) en The Rise of Moscow (gesitueerd tussen 1238-1552). De missies in deze campagne nemen vaak een belangrijke slag uit de geschiedenis als uitgangspunt en hebben een vermakelijk educatief gehalte. Elke missie wordt voorafgegaan door een soort mini-documentaire met zeer nette productiewaarden (dankzij productiebedrijf Lion TV). Op deze manier wordt de historische context goed geschetst en ook tijdens de missies zelf komt de vertelstem regelmatig optreden om wat duiding te geven. Dit is wat mij betreft de meest geniale zet van het spel, want op deze manier zijn de missies fascinerend en steekt de spelers ook nog eens wat op.
Qua gameplay zijn deze missies normaal gesproken wat simpeler en korter dan een standaard potje AoE. De nadruk ligt wat minder op het uitbouwen van een stad en leger, maar meer op het strategisch vechten. Dat vechten werkt over het algemeen goed, maar de AI kan soms nogal eigenwijs zijn. Zo gebeurde het me vaak dat boogschutters weigeren om troepen op grote afstand aan te vallen. In plaats daarvan raakten ze geregeld afgeleid door gebouwen en gingen ze daar maar wat zinloos op schieten, terwijl verderop hun kompanen werden afgeslacht. Zelfs met nauwkeurig micromanagen blijven dit soort problemen optreden, wat tot frustrerende nederlagen kan leiden. Het is daarom, wat mij betreft, absoluut niet beschamend om voor de campagne de moeilijkheidsgraad omlaag te schroeven. Het is zelfs mogelijk om voor een Story Mode-moeilijkheid te opteren, waardoor zelfs de grootste chaoot kan genieten van de uitstekende docu-missies. Het spel is sowieso goed naar eigen voorkeur in te stellen. Van kleurfilters en tekstgroottes tot aanpasbare toetsen en het voorlezen van UI-elementen; er is behoorlijk wat moeite gedaan om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk mensen een goede tijd kunnen hebben. Waarvoor hulde.
Technologische vooruitgang?
Een aspect dat me wat minder omverblies was de visuele presentatie van AoE IV. Het is absoluut niet slecht te noemen, maar ik had niet onmiddellijk de indruk dat ik te maken had met een spel uit 2021. Vergeleken met Age of Empires III: Definitive Edition is zeker een merkbare stap gemaakt, maar geen revolutionaire. Karaktermodellen, bijvoorbeeld, zijn weinig verfijnd. Ook schaduwen en de textures op de verschillende terreinen kunnen wat simpel ogen. Ook vreemd is dat het aantal opties op visueel gebied nogal beperkt is voor een PC-game. Er zijn geen opties voor bijvoorbeeld SSAO, geen anisotropic filtering of postprocessing effects. Momenteel is er dus geen mogelijkheid om het spel eruit te laten zien als een technisch hoogstandje.
Stilistisch is het spel een stuk geslaagder. De stijl is vergeleken met vorige spellen in de serie een stuk minder cartoony, alhoewel ik het resultaat ook niet exact ‘realistisch’ zou noemen. De aanwezigheid van pointillistisch vormgegeven bomen en de wat vage, impressionistisch ogende terreinen zorgen voor een effect dat realistisch is in een schilderachtige zin in plaats van in een fotografische zin. Schoonheid is niet de beste karakteristiek van de game, maar het wordt nooit echt storend lelijk.
Conclusie
Age of Empires IV is een welkome terugkeer naar de RTS-games van weleer. Het is geen revolutie voor het genre, maar wel een steengoede recreatie en verfijning van alles wat Age of Empires II zo goed maakte. Tel daar bovenop de uitstekende tutorials en de geweldige educatieve campagne en het resultaat is een topper in een genre dat zo goed als uitgestorven leek. De ontwikkelaars zijn bovendien nog lang niet klaar met het spel; online Seasons en Ranked Play zijn op komst en met name de belofte van mod-ondersteuning kan ervoor zorgen dat dit spel een lang leven beschoren is. Ook is het spel, zoals we ondertussen gewend zijn van Microsoft-games, vanaf dag één beschikbaar op Game Pass. De barrière is dus behoorlijk laag om die PC even aan te slingeren en wat fantastische momenten uit de geschiedenis te herbeleven.
De reviewcode van Age of Empires IV is aangeleverd door Microsoft/Xbox.