Het is alweer twintig jaar geleden dat Monkey Ball verscheen in de Japanse arcadehallen. Om dat te vieren heeft Sega de hulp ingeschakeld van Ryu Ga Gotoku Studio, de studio achter Yakuza, om de eerste drie Super Monkey Ball-spellen in een modern jasje te steken. Zonder banaancontroller dit keer, maar met een hele hoop mooie extra’s.
De Super Monkey Ball-spellen hebben na de release van Super Monkey Ball Deluxe niet echt meer een goede reputatie. De GBA- en DS-delen maakten gebruik van oude levels, maar met een veel minder nauwkeurige besturing. Banana Blitz op de Wii bestond wel uit nieuwe levels, alleen was door de toevoeging van een spring-knop en hekjes rondom de banen het spel totaal niet meer uitdagend et cetera. Het enige deel dat in de buurt kwam van de klassiekers is Banana Splitz op de PlayStation Vita, maar zelfs die wist de hoge kwaliteit van de eerste paar spellen in de reeks zelden te bereiken. Het is dan ook niet gek dat fans van de serie al jaren om een remake vragen van de eerste twee delen en Super Monkey Ball Deluxe: de Xbox- en PS2-collectie van Super Monkey Ball 1 en 2 met een hoop nieuwe levels. Toen precies dat werd aangekondigd tijdens de afgelopen E3 stond de Monkey Ball-community dan ook op z’n kop, en terecht. Super Monkey Ball: Banana Mania is bijna geworden waar iedere Monkey Ball-fan al jaren van droomt. Bijna.
Rollen maar
Voor wie niet bekend is met de franchise: in Super Monkey Ball is het de bedoeling om een aap in een bal zo snel mogelijk richting het einde te rollen in een reeks levels die alsmaar moeilijker worden. Echter bestuur je niet de bal, maar het level. Wat begint met een simpel platform waar je enkel naar voren hoeft te rollen verandert al gauw in een avontuur waar je op de meest smalle balkjes balanceert en momentum moet houden om je aap allerlei kanten op te slingeren. De kracht van Monkey Ball zit ‘m voornamelijk in het sterke level design dat enorm uitnodigt om te experimenteren met de physics en het momentum van de titulaire apenbal om skips te creëren waarmee je nog sneller door de levels heen zoeft.
Propvol content
Super Monkey Ball: Banana Mania combineert alle levels van SMB 1, SMB 2 en de extra levels van SMB Deluxe. In totaal zijn dit er meer dan driehonderd! Een klein aantal hiervan is iets makkelijker gemaakt omdat ze in de originele games nogal oneerlijk waren qua moeilijkheidsgraad, maar de originele versies zitten er nog steeds in als aparte spelmodus. Waar je normaal bananen verzamelde om extra levens te krijgen, zijn de levens in Banana Mania verdwenen. In plaats daarvan kun je de bananen gebruiken om kledingstukken, spelmodi, nieuwe personages of andere dingen te kopen in de in-game winkel. De keuze om levens in de ban te doen zorgt ervoor dat het spel een stuk toegankelijker is dan vroeger, helemaal voor nieuwkomers. Je hoeft namelijk niet meer opnieuw aan de huidige spelwereld te beginnen wanneer je te vaak van een level afdondert. Toch is het jammer dat de oude fans niet de keuze hebben om toch met levens te spelen zoals dat bij bijvoorbeeld Crash Bandicoot 4 wel mogelijk was.
Nieuwe spelmodi zijn ‘Reverse Mode’ waarin je een aantal levels voorgeschoteld krijgt die je achterstevoren moet spelen, ‘Dark Banana Mode’ waarin je alle bananen moet ontwijken en ‘Golden Banana Mode’ waarin je juist alle bananen moet verzamelen om het level te kunnen voltooien. Ook is er een uitgebreide fotomodus toegevoegd om tijdens het spelen spannende foto’s te kunnen maken van je apenballen. Ook keren alle twaalf de party games van SMB Deluxe terug: Monkey Race, Target, Fight, Shot, Boat, Dogfight, Baseball, Soccer, Tennis, Golf, Bowling en Billiards.
Onnodige veranderingen
Dit is waar Banana Mania de plank een beetje mis begint te slaan. Waar de gewone levels allemaal gebruik maken van de physics van Super Monkey Ball 2 en daardoor vertrouwd aanvoelen, zijn de physics aangepast in de party games. Bij een aantal komt dit prima uit de verf of merk je weinig verschil, maar Monkey Target, de grootste boosdoener, voelt compleet anders aan en is daardoor moeilijker te besturen. Erg jammer, want dit is altijd een favoriet geweest onder de fans. Alle twaalf de party games zijn lokaal te spelen met één tot vier spelers en hebben online leaderboards. Helaas is het niet mogelijk om deze spelletjes online te spelen, wat toch wel een klein beetje een gemis is.
Dit is niet de enige plek waar veranderingen zijn aangebracht. Allereerst heeft Ryu Ga Gotoku Studio de spellen van een moderne lik verf voorzien. Hierdoor lijkt Banana Mania wat meer op het in 2006 verschenen Banana Blitz die in 2019 nog voorzien is van een remake. Verkijk je echter niet op deze schattige grafische stijl, want Super Monkey Ball: Banana Mania is op momenten echt extreem pittig! Alle iconische muziek van de oude delen is in Banana Mania vervangen door een compleet nieuwe soundtrack. De nieuwe muziek is helaas erg wisselvallig van kwaliteit, waardoor je in de ene wereld naar een enorm tof nummer zit te luisteren en de wereld erna voorzien is van een nummer dat veel wegheeft van de rechtenvrije muziek die je vaak in vlogs voorbij hoort komen. Mensen die de Deluxe-versie van Banana Mania aanschaffen kunnen in het menu kiezen voor de originele soundtrack, maar zonder Deluxe-versie van het spel dient hier €4,99 voor betaald te worden. Dit is niet de enige twijfelachtige beslissing die genomen is wat audio betreft. Het klassieke geluid van de rollende bal is vervangen door een hoogstens irritant geluid dat na een tijdje spelen behoorlijk op de zenuwen kan gaan werken, en de omroeper die je er op wijst wanneer je kunt gaan rollen en wanneer je game over bent is ook vervangen. Dit zijn kleine dingen, maar voor fans van het eerste uur is dit toch jammer om te zien horen.
Vloeiende gameplay
Gelukkig maakt dit alles van Super Monkey Ball: Banana Mania zeker geen slechte game. Voor de rest speelt het spel namelijk als een droom. De framerate van 60 fps wordt zelfs op de Switch vrijwel altijd vastgehouden en doordat nu de camera bestuurd kan worden met de rechter stick kun je beter overzicht houden van het level. Spelers op de Switch kunnen er ook voor kiezen om met hun Joy-Con of een Pro Controller gebruik te maken van de gyroscoop om de bal door middel van beweging vooruit te laten rollen. Een groot gemis is wel dat de GameCube-controller, die door de octagonale poort rondom de linker stick zorgt voor wat meer controle over de richting waar je je apenbal naartoe rolt, niet te gebruiken is in Banana Mania. We kunnen voor de hardcore Monkey Ball-spelers onder ons alleen maar hopen dat dit later nog toegevoegd wordt met een patch. (Update: Uiteindelijk hebben we de GameCube-controller tóch aan de praat gekregen in Banana Mania door in het hoofdmenu van de Switch te zorgen dat de controller actief is voor Player 1. Er is in-game geen manier om dit te wijzigen.)
Extra leuk is de toevoeging van nieuwe personages. Sonic was in het in 2019 verschenen Banana Blitz HD al van de partij, maar nu is ook zijn makker Tails in een bal aanwezig. Dat zijn niet de enige vrij te spelen personages; Beat van Jet Set Radio, Kiryu van Yakuza en een aantal Monkey Ball-personages uit voorgaande delen maken hun opwachting in de in-game winkel. Sega heeft ook al een paar personages uit de doeken gedaan die je kunt kopen met echt geld, zoals Morgana uit Persona 5 en Hello Kitty, maar dit zijn puur cosmetische skins die qua gameplay helemaal niks toevoegen. Om de herspeelwaarde van Banana Mania wat op te rekken zijn er ook nog eens zevenhonderd missies toegevoegd die je echt wel even zoet houden. Ook zijn er voor nieuwkomers een aantal handige nieuwe opties. Zo kun je in de in-game winkel de mogelijkheid om te springen vrijspelen, is het mogelijk de tijd langzamer te laten gaan zodat je bochten makkelijker kunt nemen en kun je na vijf keer van een level gevallen te zijn kiezen om deze over te slaan. Dit is allemaal optioneel en wanneer je hier gebruik van maakt krijg je verder geen beloningen en worden je tijden niet bewaard voor de leaderboards.
Een hoopvolle toekomst
We kunnen wel stellen dat Ryu Ga Gotoku Studio goed doorheeft wat de oude Super Monkey Ball-spellen zo goed maakt. Dat is niet zo heel gek, aangezien zij vroeger als Amusement Vision aan de wieg van de franchise stonden. Toshihiro Nagoshi heeft voor Banana Mania het stokje overgedragen aan Masao Shirosaki die groot fan is van de oude games, en met deze jongeling aan het roer hebben wij weer hoop voor de toekomst van Super Monkey Ball. Sega, het is tijd voor Super Monkey Ball 3!
Conclusie
Super Monkey Ball: Banana Mania is grotendeels geworden wat ervan verwacht werd. Het hoofdspel voelt net zo goed aan als vroeger en de vele vrij te spelen extra’s en missies maken van Banana Mania het perfecte spel om zowel uren achter elkaar te spelen, alsook om tussendoor op te starten voor een handvol levels of missies. Met de nieuwe besturing van de party games en de twijfelachtige veranderingen aan de audio wordt de plank een beetje misgeslagen, maar dat mag de pret zeker niet drukken. We hebben met Banana Mania namelijk voor het eerst in ruim vijftien jaar weer een écht goede Monkey Ball-titel in handen. Gefeliciteerd met je verjaardag, Super Monkey Ball!