Eerste helft
Om een zo objectief mogelijk beeld te schetsen van zoiets subjectiefs als een voetbalspel, bedacht ik vooraf een aantal doelen waar een voetbalspel aan moet voldoen. Ten eerste moet het de sport zo goed mogelijk nabootsen, ten tweede moet het natuurlijk leuk zijn en ten derde moet het zo veel mogelijk verse content hebben om zich te onderscheiden van het jaar daarvoor én de concurrentie.
Laat ik starten met de vraag of PES het moderne voetbal goed nabootst?
PES wordt gemaakt door Konami en is een Japans product, terwijl FIFA sinds jaar en dag door EA wordt ontwikkeld en een Amerikaans product is. En uiteindelijk is voetbal natuurlijk een Europese (nou ja, Britse) uitvinding. Dat dit voor nuanceverschillen zorgt in de sportbeleving, moge duidelijk zijn. De menustructuur en presentatie van PES is kleurrijk en doet na al die jaren nog steeds aan een arcademenu denken en in ieder geval nergens op de manier hoe clubs en competities zichzelf tegenwoordig presenteren. Enige link met de echte wereld, zoals de live-feeds uit FIFA (16), ontbreekt. Bovendien is de (pop)muziek die in de menu’s wordt afgespeeld ook niet hetgeen ik met voetbal associeer. Waar in de stadions opzwepende rock wordt gespeeld en heroïsche hymnes te horen zijn, kiest PES in de menu’s voor knuffelrock als James Bay’s “Hold back the River”.
Maar nu de wedstrijden zelf. Waar PES een arcade look en feel heeft, zijn wedstrijden van een beduidend lager tempo dan in FIFA. Grote scores als 8-3 heb ik nog niet meegemaakt. Ook kreeg ik zelden een vrije trap of kaart mee en maar sporadisch tegen. Waar clubs als Arsenal en Barcelona flitsend voor de dag komen, lijkt een partijtje Sparta - Utrecht echter op een partijtje reactievoetbal van een jeugdelftal. Mijn conclusie over de nabootsing van de sport, is dan ook dat PES de geest van het moderne voetbal niet weet na te leven. Goed voetbal wordt immers niet alleen gespeeld door de beste teams van de wereld. Grote scores vinden namelijk wel plaats in de echte wereld en zo veel tackles als mijn spelers mochten uitvoeren, zouden zelfs in de Eredivisie niet onbestraft blijven.
Een wedstrijd wordt niet in een helft uitgevochten. Dus na de thee leg ik PES de vraag voor: is het leuk? Leuk is het zeker. Volleys, zwevende kopballen na lange ballen van de vleugels en heerlijk gebeuk in de achterhoede. In PES gebeurt het allemaal. Zeker wanneer je een speler als Messi onder je knoppen hebt, dan gebeuren er zeker leuke dingen. Scoren lijkt voor zowel jezelf als voor de computer een opgave, dus de wedstrijd wordt vaak beslist in de laatste fase. Spelers, zeker de jonge spelers, groeien na iedere wedstrijd een beetje, waardoor het team lekker dynamisch blijft. Transfers zijn simpel, waarbij je de AI enkel de opdracht geeft een zo goed mogelijke deal te vinden, qua prijs of contractduur.
Om te concurreren met FIFA’s Ultimate Team (FUT) bevat PES wederom de modus MyTeam. In MyTeam koop je scouts en scoutdoelen. Deze kun je vervolgens combineren om een type speler te laten scouten, die je vervolgens als een random drop aan je team kunt toevoegen. Door wedstrijden en competities te spelen verdien je punten en daarmee meer scouts om aan je team te schaven. Na een uurtje spelen had ik Messi en Ibrahimovic al in de spits, Bento in de goal en Touré als slot op het middenveld. Aangevuld met wat mindere goden, had ik al snel een heel leuk elftal. Dat mijn reserve spelers “nep”-spelers waren, was wel wat minder. Al hadden ze inmiddels al zo veel ervaringspunten dat ik langzaam aan ze gehecht was geraakt.
Mijn schrik was dan ook groot toen bleek dat de tegenstander in mijn eerste online duel praktisch een kopie van mijn elftal had. Ook daar stonden Messi en Ibra in de spits en de nepspelers die ik had gekregen waren niet random, maar blijkbaar spelers uit een standaard elftal. Het eigen maken van een team is mijns inziens het leukste onderdeel van een voetbalgame, dus om te zien dat iedereen in principe hetzelfde materiaal krijgt, is voor de MyTeam modus een fikse tegenvaller.
Blessuretijd
Ik ben er nog niet uit, dus vraag ik me af: heeft PES genoeg content om zich te onderscheiden van zijn voorganger én van de concurrentie?
Wat iedere PES fan al jaren weet, is dat PES een gevecht tegen de bierkaai vecht wat betreft licenties. Ieder jaar wordt dan weer vol trots gemeld dat bijvoorbeeld Borussia Dortmund en Barcelona hun zegen hebben gegeven, waarna deze clubs in vol ornaat gepresenteerd worden. Voor de Nederlandse voetbalfans is de Eredivisie gelukkig weer gewoon aanwezig. Echter, competities zoals de Duitse (behalve Dortmund en Schalke dan) en de Belgische (op Genk na) ontbreken volledig. Dit geeft vooral een raar beeld bij een spelerstransfer. Jermaine Lens is bijvoorbeeld transfervrij, omdat de Turkse competitie niet bestaat in PES en zijn huurconstructie vanuit Sunderland dus ook niet. Andere leuke spelers uit de ontbrekende divisie bestaan vervolgens dan weer niet, zoals een Verhaegh of Gouweleeuw. Dit alles is aan te passen via de editor in PES, maar dat vind ik zo’n belachelijke oplossing, net zoals het open invulveld in de VI Seizoengids.
Dat het Nederlandse commentaar niet beschikbaar is, is ergens wel logisch, de Nederlandse markt is immers niet de grootste (als mis ik Youri Mulder zeker wel). Helaas heeft de Britse commentator ook niet zo veel te melden over de Nederlandse spelers en teams, terwijl ze over Messi de hele wedstrijd vol kunnen praten. Een opmerking of weetje over PSV hoef je dus niet te verwachten. Dat is toch opmerkelijk als je bedenkt dat de Eredivisie nou net een van de weinig volledig gelicenseerde competities in Europa is binnen PES.
Nabeschouwing
PES is een leuke game geworden, ook dit jaar weer. Als FIFA 17 om welke reden dan ook niet weet te overtuigen, dan speel ik PES 2017 tot volgend jaar september. De spelers zien er herkenbaar uit en de spandoeken in de Nederlandse competitie (Wij gaan winnen!) zijn van een leuk “tongue-in-cheek” niveau. Het gebrek aan licenties van enkele grote competities stelt mijn grootste eis in een voetbalgame, namelijk realisme, zwaar teleur. Dat enkele buitenlandse competities wel aanwezig zijn, zoals die uit Saudi Arabië en Thailand, is misschien leuk voor de wereldwijde verkoop. Maar dat een gemiddelde selectie uit Thailand vervolgens niet onderdoet voor de Eredivisie, is dan wel weer een schop tegen zowel mijn nationalistische als mijn realistische been.
Hierdoor is PES nog steeds een leuke game, maar geen realistisch weergave van de voetbalsport. Zodoende mist PES in mijn ogen net dat beetje inlevingsvermogen en de “ziel” van het voetbal, iets wat - en ik riskeer hier ongetwijfeld een digitaal stadionverbod mee - FIFA wel had tot nu toe. De eindscore voor PES 2017 in deze klassieker is zodoende een prachtig doelpunt met twee gele kaarten geworden. Nu is het afwachten wat FIFA doet. Twee voetbalgames aanschaffen doet de meerderheid immers niet. Je kunt namelijk, volgens goed gebruik, niet supporter zijn van beide teams in een klassieker.
Deze review is geschreven door Jeroen Knop.
Oordeel Pro Evolution Soccer 2017 (PS4)
- Graphics 90
- Gameplay 70
- Originality 60
- Sound 80
- Replay 90
- Eindcijfer 75