Alsof het nog niet onrustig genoeg was op de burelen van Microsoft, kwam er deze week het zoveelste schokkende bericht op de telex binnen: Don Mattrick (inderdaad met twee ‘t’-s), de grote man bij Xbox, stapt per direct op en wordt Eindbaas bij Zynga. Het was dezelfde Mattrick die de maanden ervoor Xbox One naar voren schoof als ultieme multimedia-apparaat voor de toekomst, en dezelfde Mattrick die in een open brief het hele DRM en altijd online beleid terugdraaide in een pennenstreek. De timing van Don is op zijn zachts gezegd ongelukkig.

Don Mattrick’s vertrekt zorgt namelijk opnieuw voor onrust, speculaties, halve en hele waarheden en zal geanalyseerd worden door tal van analisten en columnisten. Die analyses lopen overigens sterk uiteen. De een ziet het als de zoveelste faal, de ander als een nieuwe kans voor een frisse wind door de Xbox divisie. Voor Zynga is het directe resultaat nu al merkbaar: de aandelen van het noodlijdende bedrijf stegen met een ruime 10 procent, terwijl die van Microsoft een minimaal dipje ondervonden.

Is Mattrick geslachtofferd omdat zijn visie over de Xbox One faliekant verkeerd heeft uitgepakt? Ik denk het niet. Een overstap naar een bedrijf als Zynga, dat ondanks de problemen en ontslagen aldaar nog steeds een hele grote speler in de markt is, gaat niet over één nacht ijs. Daar zijn weken, zo niet maanden onderhandelen en gesprekken aan vooraf gegaan. Bovendien, zo is bekend geworden, was Mattrick ook nog de favoriete kandidaat om de nieuwe CEO te worden van Electronic Arts. Niet zo vreemd aangezien Mattrick jarenlang bij EA heeft gewerkt. Sterker, als jong knaapje verkocht hij zijn eerste softwarebedrijfje aan Electronic Arts.

Wat ik eigenlijk wil zeggen… stel dat het hele DRM en altijd online verhaal niet zoveel stof had doen opwaaien en iedereen had gewoon gezegd ‘ok, het is wat het is, we gaan ermee in zee’… dan nog was Don weggegaan. Dan was de uitleg waarschijnlijk geweest: ‘ik heb de visie neergelegd, het apparaat is af, de deals zijn beklonken, we kunnen de komende jaren er tegen aan, mijn tijd is gekomen.’ Nu wordt het uitgelegd als ‘ Don heeft gefaald, Don moet weg’. Ik denk dat die uitleg pertinent onjuist is. Medelijden hoeven we overigens niet met Don te hebben. De man is al schathemeltje rijk en hij krijgt bij Zynga alleen het eerste jaar al een salaris in combinatie met aandelen van 50 miljoen dollar. Kaching!

Ik vind het ergens wel jammer dat Don vertrekt. De man was 17 jaar jong toen hij zijn eerste softwarebedrijfje begon en games maakte voor de Apple II en Comodore 64. Ik hou ervan als gamemakers / programmeurs uiteindelijk zelf aan de top van een groot bedrijf komen te staan. Ik heb dat gevoelsmatig gewoon veel liever dan een hoge zakenpief die met tientallen klinkende economische diploma’s bedrijven runt. Zoals ex-EA baas John Riccitiello. Een slimme en waarschijnlijk briljant zakenman, maar geen ‘love for the game’. Of hij nu tandpasta, sportschoenen, popmuziek of games moet verkopen… dat soort types zal het worst wezen.

Ik ben dan ook erg benieuwd wie de opvolger van Mattrick wordt. Daar liggen grote kansen want je hoeft maar naar Bill Gates of Steve Jobs te wijzen om aan te tonen dat een charismatisch leider van enorme invloed kan zijn voor een afdeling of bedrijf. Peter Moore (nu bij EA) was zo’n charismatisch man die het merk Xbox veel goed heeft gedaan. Kennis van zaken, een goede spreker, altijd een grapje klaar en niet te beroerd om zichzelf in het ootje te nemen. Zo speelde hij ooit op het Xbox podium tijdens de E3 een mopje Rockband mee, en zagen we hem in een sportoutfit EA Sports Active uittesten voor een zaal vol journalisten. De beroemdste actie was natuurlijk de (nep)tatoeage op Moore’s arm waarop Grand Theft Auto IV voor Xbox 360 prijkte. Echter, Moore zit stevig in het zadel bij EA en zie ik niet zo snel weer terug gaan naar Microsoft.

J. Allard mag van mij ook wel terugkomen. De voormalig Chief Technology Officer was een van de grote stuwende krachten achter de originele Xbox en de Xbox 360. Hij was voor Microsoft begrippen een beetje ‘rock and roll’, had zowaar een oorbelletje en kon lekker onconventioneel uit de hoek komen. Toch zie ik hem ook niet zo 1, 2, 3 terugkeren op het oude nest.

Wie het dan wel wordt? Joost mag het weten. Ik hoop op een outsider. Iemand die de cultuur en de vaste waarden bij Microsoft eens flink opschudt. Iemand die ook in het openbaar flink zijn mond weet te roeren, maar vooral iemand die oprechte liefde voor games heeft en snapt waar het medium heen moet de komende jaren. Cliff Bleszinski zou fantastisch zijn, maar de man is veel meer een eigenzinnige maker dan een rustbrengende leider.

Tenslotte kun je je afvragen of het de man in de straat wat uitmaakt wie een divisie leidt. Uiteindelijk koop je een PS 4 of een Xbox One en of Pietje of Henkie nu aan het hoofd staat van die afdeling, ergens in Amerika… maakt dat wat uit? Ik denk dat het wel degelijk wat uit kan maken, en dan verwijs ik nogmaals naar iconen als Gates en Jobs. Microsoft moet iemand aannemen die de taal van de gamers spreekt, visie etaleert, verstand van techniek heeft maar ook aandeelhouders gerust kan stellen. Dat wordt nog een hele klus voor de sollicitatiecommissie van Microsoft.