Misschien vermoedde je het al langer: vampiers bestaan en zij hebben de touwtjes in handen. De politiek? Marionetten die gewillig uitvoeren wat ze gezegd wordt. Dat café op de hoek waar je nooit iemand ziet? Een ‘rode salon’ waar nietsvermoedende zwervers naar binnen gaan, maar nooit meer naar buiten komen. En dat grote advocatenkantoor met marmeren zuilen en dure lederen fauteuils? Die regelen de duistere geldzaken van de vampiers die verschanst zijn in hun loft. Zij doen er alles aan om in de schaduw te blijven, de masquerade in stand te houden en zo aan de macht te blijven.
Code rood!
Maar er gaat ook wel eens iets mis. Een vampier die zijn of haar honger niet kan bedwingen, een ghoul die de schijn niet meer kan ophouden of zelfs een code rood, waarbij het voortbestaan van de (regionale) vampierenorganisatie in gevaar komt. Vampire the Masquerade: Swansong (VtMS) begint met zo’n code rood in de regio Boston. Er is iets vreselijk misgegaan op een vampierenfeestje. Alle vampiers die nog niet bij het feest aanwezig waren, worden bij elkaar geroepen in het hoofdkwartier van de Camarilla, waar de Prince op hen wacht om orde op zaken te stellen.
Een wereld op zich
Zoals je net al een beetje hebt gemerkt, is de wereld van VtMS doorspekt met jargon. Vreemde begrippen die je allemaal in sneltreinvaart moet leren. Je krijgt ook direct te maken met een groot aantal personages. Ieder met complexe relaties en achtergrondverhalen die vaak meer dan honderd jaar teruggaan. Het zijn immers vampiers! Gelukkig heb je op ieder moment toegang tot een codex waarin de meeste informatie te vinden is. Als je zin hebt om die flinke lappen tekst te lezen tenminste. Dat heb ik meestal wel, maar niet als je net begint aan een game.
Toch wordt dat wel van je verwacht als je enigszins succesvol wil zijn in VtMS. Direct in het eerste hoofdstuk heb je een confrontatie (een dialoog die je moet winnen) waarin je de keuze hebt uit vier verschillende namen. Door de juiste te noemen, kun je de persoon waar je mee spreekt overhalen om iets te doen. De vampiers waar je uit kan kiezen heb je net een kwartier geleden allemaal tegelijk langs zien komen. En twee daarvan staan (nog) niet in de codex vermeld. Die keuze was dus meer een gok. Ik knapte hier eerlijk gezegd wel een beetje op af. Mocht dat jou ook overkomen, houd dan vol! Want na het eerste hoofdstuk wordt dit beter.
Gedurende de game onderzoek je diverse bloederige crime scenes.
Drie personages
Je beleeft dit verhaal uit de Bostonse Camarilla vanuit drie verschillende hoofdpersonages. De temperamentvolle Emem Louis van de Toreador clan, die een imperium van dansclubs heeft opgebouwd en niet van plan is orders van de Prince zomaar op te volgen. Leysha die een vampierenkind heeft en geestelijk in de knoop zit, maar nuttig is voor de Camarilla door haar visioenen. En Galeb Bazory, de oudste en meest starre van de drie personages. Hij worstelt met keuzes uit het verleden en kijkt neer op mensen en hun sterfelijke zaakjes. De drie personages hebben ieder een eigen verhaal, dat elkaar soms kruist en waarin ze soms samenwerken of juist tegenwerken.
Anders dan je misschien zou verwachten van vampiers, ligt de nadruk in VtMS niet op fysieke kracht, maar meer op overredingskracht en onderzoek. In je zoektocht naar de ware toedracht van het drama dat de code rood veroorzaakt heeft, onderzoek je diverse locaties. Van bloederige plaatsen delict in luxe lofts tot mysterieuze onderkomens van rivaliserende vampierenclans. Aan je onderzoek komt een heel scala van karaktereigenschappen te pas. Sommige actief en sommige passief. Daarnaast beschikt ieder personage over unieke bijzondere krachten. Zoals de mogelijkheid om onzichtbaar te worden of om voor anderen verborgen sporen te volgen.
Eens in de zoveel tijd kunnen dialogen uitdraaien op een zogenaamde confrontatie. Een soort baasgevecht in dialoogvorm dat je bloed soms ook echt sneller doet pompen. Hierin heb je allerlei verschillende dialoogopties, gebaseerd op je talenten of op dingen die je te weten bent gekomen door je onderzoek. Die talenten kun je overigens niet zomaar gebruiken. Sommige vullen je hongermeter, die je alleen kan stillen door te voeden. Andere talenten vertrouwen op je wilskracht, waar je ook een beperkte hoeveelheid van hebt. Alles bij elkaar vormt dit een vrij diep systeem, waarin je constant belangrijke beslissingen afweegt om je doelen te bereiken.
In dialogen maak je regelmatig gebruik van je talenten om de ander te beïnvloeden.
Narratief avontuur
Wat is VtMS nu eigenlijk voor een game? De gameplay deed me het meeste denken aan een point & click adventure zoals we die nog kennen van vroegere tijden. Dit wordt aangevuld met uitgebreide RPG-elementen die vooral bestemd zijn voor dialoog, waardoor je op een narratief avontuur uitkomt. Beide geven de game diepgang. Want door goed onderzoek ben je écht bezig met het doorgronden van de situatie. VtMS is een van de eerste games in tijden waarbij ik aantekeningen heb gemaakt. De RPG-elementen geven nog een extra laag, maar zijn soms ook frustrerend. Bijvoorbeeld wanneer je een belangrijke aanwijzing niet kan krijgen, doordat je onvoldoende punten hebt in je deductive skill.
Zoals ik al zei, word je direct in het diepe gegooid. Er wordt dan ook al van je verwacht dat je belangrijke keuzes maakt in het profiel van je personages. Een nogal frustrerende taak, want in eerste instantie is alles vaag en heb je geen idee wat echt belangrijk is. Al snel wordt duidelijk dat VtMS bedoeld is om vaker door te spelen. Zo kun je experimenteren met de punten die je toekent en de beslissingen die je maakt. Voor deze recensie heb ik bepaalde scènes opnieuw gespeeld en expres andere keuzes gemaakt. Daardoor liepen de dingen soms ook echt heel anders.
Waar de gameplay te prijzen is, geldt dat minder voor het grafische gedeelte. Animaties zijn stijf en hoewel dialogen belangrijk zijn, hebben de personages last van bordkartonnen uitdrukkingen. Ik had het mooi gevonden als je ook juist aan de hand van gezichtsuitdrukkingen kon peilen wat voor antwoorden gunstig kunnen uitpakken. De stemacteurs hebben over het algemeen goed werk afgeleverd. Sommige personages klinken wat stijf of houterig, maar volgens mij is dit juist de bedoeling om het karakter te benadrukken. De teksten in de codex vond ik vaak overigens wel wat wollig, wat niet echt helpt als je gewoon even iets wil opzoeken.
Regelmatig komen er ook puzzels voorbij die van de omgeving gebruikmaken.
Sappig stukje vlees of leeg bloedzakje?
VtMS overlaadt je met opties, keuzes en nog onbekende uitdrukkingen en verwacht dat je er je weg in vindt. Daarbij neemt het zichzelf erg serieus; er is geen ruimte voor een knipoog of wat luchtigheid. Dat moet je allemaal dus wel liggen. Het is moeilijk om VtMS heel erg te vergelijken met andere games, behalve dus adventures en games met veel dialogen. Persoonlijk ben ik dan weer geen fan van Visual Novels (ook met veel dialogen), maar wist VtMS me wél te grijpen. Overigens verdient de game bonuspunten voor inclusiviteit. Zo zijn er zwarte, witte en Aziatische personages, onafhankelijke vrouwen en zelfs iemand met vitiligo (een huidziekte).
Alles bij elkaar is VtMS een moeilijke game om voor iedereen aan te raden. Wil je beloond worden voor grondigheid, vind je dialogen belangrijk en hoeft het tempo niet al te hoog te liggen? Dan kan dit net de game voor jou zijn. Wil je meer actie, behendigheid en een wereld die verder van de onze af staat? Dan kun je VtMS beter later liggen. Ik heb er in ieder geval veel plezier aan beleefd en ga deze game na de recensie gewoon nog een keer spelen. Dat gebeurt niet vaak, dus vandaar een hoge Budgiescore!